Terapia poznawczo-behawioralna indywidualna zawiera kilka elementów. Jednym z nich jest psychoedukacja, kiedy terapeuta dzieli się z Tobą doświadczeniami i wiedzą związaną z przeżywanymi przez Ciebie problemami. Nie oznacza to, że terapeuta będzie Ciebie pouczał ani mówił jak masz postąpić. Wytłumaczy natomiast na czym polega ten rodzaj terapii i w jaki sposób będziecie pracować. Przede wszystkim jednak wysłucha Cię i pomoże zrozumieć, co się dzieje. Terapia obejmuje zarówno techniki poznawcze takie jak identyfikowanie i modyfikowanie automatycznych myśli, a także przekonań, jak i techniki behawioralne a także techniki relaksacji.
Nazwy te brzmią bardzo poważnie i mogą prowadzić do refleksji, czy taka terapia pasuje do mnie – wiele badań nad skutecznością terapii pokazuje, że zadaniem terapeuty jest pomóc zrozumieć Ci Twoje trudności i wspólnie opracować plan działania.
Pracę terapeutyczną charakteryzuje także obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, podobną do tajemnicy lekarza. To, co dzieję się na terapii pozostaje między pacjentem a terapeutą, z wyjątkiem sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Oznacza to, że terapeuta jest zobowiązany do poinformowania rodzica lub opiekuna prawnego o : samookaleczeniach, myślach i planach samobójczych, używkach, sytuacjach łamania prawa.
Terapia młodzieży może mieć postać indywidualną,(u dzieci z włączeniem systemu rodzinnego), rodzinną i grupową. W terapii poznawczej zwykle umawiamy się na pewien okres czasu i wtedy obserwujemy jej skutki i planujemy sposoby postępowania.
Samodzielna
Do czasu ukończenia przez Ciebie 16 roku życia o podjęciu terapii decyduje jego rodzic lub opiekun prawny. Po 16 urodzinach masz możliwość współdecydować o swoim leczeniu. Oznacza to, że Twoja zgoda na terapię i chęć udziału w niej jest niezbędna, aby móc prowadzić jakiekolwiek oddziaływania.
Niezależnie od tego, czy na terapii jesteś dlatego, że oczekują tego rodzice, czy sam tego chcesz, w trakcie pracy realizuje się Twoje cele i rozmawia o trudnościach z Twojej perspektywy. Czasem dorośli mają wobec Ciebie oczekiwania, co powinieneś zmienić i jaki osiągnąć cel, jednak decydujące jest Twoje zdanie.
Terapia prowadzona jest w nurcie poznawczo-behawioralnym, co oznacza, że z jednej strony pracujemy z Tobą nad rozpoznaniem tego jak wpływają na siebie pojawiające się emocje, myśli i jakie wynikają z tego zachowania, z drugiej nad podejmowaniem w życiu codziennym różnych działań, które pomogą Ci poczuć się lepiej.
Z udziałem rodziny
Czasem praca z Tobą może wymagać dodatkowych konsultacji z rodzicem np. celem współpracy w osiąganiu Twoich założeń. Terapeuta zawsze omówi z Tobą taką konieczność. Spotkanie albo odbędzie się w Twojej obecności albo zostanie z Tobą omówione tak, żebyś nie miał poczucie, że coś dzieje się „za Twoimi plecami”.
Rodziny z nastolatkiem
Problemy z jakimi się zmagasz czasem mogą wynikać z trudności w funkcjonowaniu całej rodziny, wówczas objęcia psychoterapią wymagają jej wszyscy członkowie tak, aby poprawić jakość relacji między nimi. Wówczas bierze się zdanie każdej osoby pod uwagę i próbuje znaleźć wspólne rozwiązanie Czasem nagromadzone trudności sprawiają, że bardzo trudno naprawić sytuację poprzez zmianę u jednej osoby, dlatego potrzebna jest praca z całą rodziną. Pomaga ona zidentyfikować przekonania, potrzeby i sposoby komunikacji oraz znaleźć tzw. “błędne koła”, które utrudniają porozumienie. Nie jest to psychoterapia systemowa, ale psychoterapia rodzinna w nurcie poznawczo-behawioralnym.
Terapia grupowa
Czasem problemy, z jakimi się zmagasz mogą dotyczyć kontaktu z innymi ludźmi. Możesz się bać z nimi rozmawiać, nie wiedzieć, jak poprowadzić rozmowę albo mieć wiele myśli w głowie o tym, jak jesteś odbierany przez innych. Czasem może Ci być trudno, bo szybko się irytujesz i złościsz na innych albo łatwo obrażasz. Terapia grupowa może być pomocna, aby w grupie zaufanych osób podzielić się swoimi trudnościami i móc je ćwiczyć.
Psychoterapia grupowa prowadzona jest przez dwóch psychoterapeutów. Ma charakter spotkań w małych, ok. 10 osobowych grupach. Zajęcia odbywają się według ustalonych wcześniej terminów. Czas trwania samej sesji grupowej to 60 minut. Psychoterapia grupowa jest prowadzona w dwóch formułach: zamkniętej i otwartej. Oznacza to, że w pierwszej z nich, istotne jest regularne uczestniczenie w zajęciach, tak by plan terapii mógł być realizowany płynnie, zgodnie z wspólnie ustalonymi celami. Formuła otwarta kładzie nacisk na samodzielność i budowanie poczucia sprawczości, dlatego jej uczestnicy przychodzą dowolnie i sami zgłaszają tematy poruszane na spotkaniach. Założeniem jest doświadczanie akceptacji, ćwiczenie umiejętności społecznych i wykorzystywanie ich na zewnątrz, w naturalnych kontaktach rówieśniczych.
W ramach terapii grupowej:
Elementy rehabilitacji psychologicznej
W ramach pracy grupowej uczymy rozpoznawać i nazywać emocje u siebie i innych, co z pozoru wydaje się łatwe, ale sprawia wiele kłopotu ,często stając się przyczyną konfliktów między ludźmi. Uczymy rozpoznawania intencji innych osób i adekwatnego interpretowania sytuacji. Będąc w grupie zorganizowanej podobnie wiekowo każdy z uczestników może trenować obserwowanie i adekwatną ocenę własnego zachowania (co ono nam daje, jakie korzyści z niego płyną). Kierując się zasadą ,,tu i teraz” kształcimy umiejętność rozwiązywania problemów między sobą.
A najważniejszą kwestią jest to że każdy z uczestników podczas interakcji może pracować nad swoimi przekonaniami dot. siebie, świata, innych ludzi, przyszłości co w efekcie będzie przekładać się na zmianę zachowań, poprawę samopoczucia.
Trening samodzielności i pracy
Praca grupowa pozwala też na zdobywanie różnego rodzaju umiejętności, które będą miały praktyczne przełożenie w codziennym życiu. Czasem wiele problemów sprawia nam radzenie sobie z wyzwaniami codziennego dnia. Zaczynając od takich kompetencji jak radzenie sobie z prowokacjami ze strony rówieśników (a także samemu się od nich powstrzymywanie), podejmowanie pracy nad rozpoznawaniem bodźców wywołujących w samym sobie reakcje trudne (nieprzyjemne uczucia, krytykujące myśli, gwałtowne, nieakceptowane zachowania) i szukanie sposobów radzenia sobie z nimi poprzez ćwiczenie umiejętność wzajemnej współpracy, proszenia o pomoc i jej udzielania kształtujemy nawyki pomagające w codzienności. Tworząc jako grupa małe środowisko z zasadami wspólnie przez siebie ustalonymi, nadając im ważność, trenujemy ich przestrzeganie, uczymy się ponosić konsekwencje zachowań, które nie są zgodne z przyjętymi wspólnie w grupie zasadami. W efekcie wszystkie poznane możliwości mają pomóc Ci poradzić sobie w podejmowaniu samodzielnych decyzji w życiu społecznym poza grupą terapeutyczną. Ważnym aspektem oddziaływań jest posiadanie przez młodego człowieka praktycznych umiejętności, zaradności – samodzielność w samoobsłudze (nie tylko takiej podstawowej, ale np. dot.nawyków żywieniowych, wpływu aktywności fizycznej na zdrowie, czasem są to czynności wymagające odwrażliwiania – obcinanie włosów, paznokci, przyjmowania leków), w poznawaniu i rozwijaniu swoich zainteresowań, we włączaniu się w ciekawe inicjatywy społeczne (np.wolontariat).
Psychoedukacja – to część psychoterapii obejmująca objaśnienia dotyczące zaburzenia i wiedzy naukowej na jego temat, omówienie taktyki dotyczącej terapii jej metod i sposobów postępowania, terapeuta przedstawia także trudności jakie mogą się pojawić w trakcie pracy i omawia wątpliwości.